Thuế VAT, một khái niệm không còn xa lạ với bất kỳ doanh nghiệp nào, đặc biệt là những đơn vị hoạt động trong lĩnh vực kinh doanh hàng hóa, dịch vụ. Vậy thuế VAT là gì và tại sao nó lại quan trọng đến vậy? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết qua bài viết này nhé!
Thuế VAT là gì?
Thuế VAT hay còn gọi là Thuế giá trị gia tăng đây là một loại thuế gián thu được đánh vào giá trị gia tăng của sản phẩm, dịch vụ từ quá trình sản xuất, lưu thông đến khi đến tay người tiêu dùng cuối cùng. Nói một cách đơn giản, thuế VAT là một phần tiền mà người tiêu dùng phải trả thêm khi mua hàng hóa, dịch vụ và số tiền này sẽ được nộp vào ngân sách nhà nước.
Đặc điểm của thuế VAT
Thuế gián thu
Thuế – VAT không được tính trực tiếp trên thu nhập cá nhân hoặc doanh nghiệp mà được tính dựa trên giá trị gia tăng của hàng hóa dịch vụ. Mặc dù doanh nghiệp là người thu và nộp thuế nhưng gánh nặng thuế cuối cùng sẽ được chuyển cho người tiêu dùng thông qua giá cả sản phẩm.
Thuế tiêu dùng nhiều giai đoạn, không trùng lặp
Được áp dụng ở tất cả các giai đoạn sản xuất, kinh doanh và tiêu dùng. Tuy nhiên thuế chỉ được tính trên phần giá trị gia tăng thêm vào ở mỗi giai đoạn, không tính trùng phần giá trị gia tăng đã bị đánh thuế ở các giai đoạn trước.
Có tính lũy thoái so với thu nhập
VAT được tính dựa trên giá bán của hàng hóa hoặc dịch vụ mà người tiêu dùng phải trả. Vì vậy, khi thu nhập của người tiêu dùng tăng, phần trăm thu nhập dùng để trả thuế VAT sẽ giảm đi.
Nguyên tắc điểm đến
Không phụ thuộc vào nơi sản xuất hoặc xuất xứ của hàng hóa, dịch vụ, thuế-VAT sẽ được tính tại nơi hàng hóa, dịch vụ được tiêu thụ.
Phạm vi điều tiết rộng
VAT áp dụng cho hầu hết các loại hàng hóa và dịch vụ trên thị trường, từ sản phẩm tiêu dùng đến dịch vụ chuyên nghiệp. Tuy nhiên vẫn có một số mặt hàng thiết yếu được miễn thuế hoặc áp dụng mức thuế thấp hơn.
Vai trò của thuế VAT
Nguồn thu ổn định cho ngân sách nhà nước
VAT được đánh vào hầu hết các hàng hóa, dịch vụ, từ đó tạo ra một nguồn thu lớn và ổn định cho ngân sách nhà nước.
Cấu trúc của thuế VAT tương đối đơn giản điều này giúp việc quản lý và thu thuế trở nên hiệu quả hơn so với các loại thuế khác.
Thúc đẩy nền kinh tế minh bạch
Để được khấu trừ thuế đầu vào, các doanh nghiệp phải có hóa đơn chứng từ đầy đủ, điều này góp phần tăng cường tính minh bạch trong hoạt động kinh doanh.
Việc áp dụng VAT còn giúp giảm thiểu hoạt động kinh tế ngầm, tăng cường sự quản lý của nhà nước đối với nền kinh tế.
Điều tiết tiêu dùng và sản xuất
Mức VAT sẽ ảnh hưởng đến giá cả hàng hóa, dịch vụ. Chính phủ có thể điều chỉnh mức thuế VAT để tác động đến tiêu dùng và sản xuất.
Thuế nhập khẩu thường cao hơn VAT đối với hàng hóa sản xuất trong nước, điều này tạo lợi thế cạnh tranh cho các sản phẩm nội địa.
Đối tượng chịu thuế VAT
Theo Khoản 4 Điều 10 Thông tư số 219/2013/TT-BTC, đối tượng chịu thuế giá trị gia tăng (VAT) bao gồm:
- Hàng hóa, dịch vụ: Tất cả các loại hàng hóa, dịch vụ cung cấp trên thị trường, từ hàng tiêu dùng đến dịch vụ sản xuất, kinh doanh.
- Hàng hóa nhập khẩu: Hàng hóa nhập khẩu vào Việt Nam để tiêu dùng, sản xuất, kinh doanh đều phải chịu thuế VAT.
- Dịch vụ mua của tổ chức, cá nhân nước ngoài: Các dịch vụ mà doanh nghiệp Việt Nam mua của tổ chức, cá nhân nước ngoài cũng phải chịu thuế VAT.
Đối tượng không chịu thuế VAT
Một số trường hợp được miễn thuế VAT hoặc áp dụng thuế suất 0%, bao gồm:
- Hàng hóa, dịch vụ xuất khẩu: Hàng hóa, dịch vụ xuất khẩu ra khỏi lãnh thổ Việt Nam được miễn VAT.
- Một số hàng hóa, dịch vụ thiết yếu: Một số mặt hàng thiết yếu như lương thực, thực phẩm, thuốc chữa bệnh, giáo dục… có thể được miễn thuế VAT hoặc áp dụng thuế suất ưu đãi.
- Các hoạt động phi lợi nhuận: Các hoạt động phi lợi nhuận như hoạt động từ thiện, hoạt động tôn giáo… thường được miễn thuế VAT.
Một số câu hỏi thường gặp về thuế VAT
Câu hỏi: Làm thế nào để biết thuế VAT đã được tính trong giá sản phẩm hay chưa?
Trả lời: Bạn có thể kiểm tra hóa đơn. Thông thường hóa đơn sẽ ghi rõ giá trị sản phẩm chưa thuế, thuế VAT và tổng giá trị thanh toán.
Câu hỏi: Cá nhân kinh doanh nhỏ lẻ có phải nộp thuế VAT không?
Trả lời: Nếu doanh thu của bạn dưới ngưỡng quy định, bạn có thể không phải nộp thuế – VAT. Tuy nhiên, bạn vẫn cần kiểm tra và tuân thủ các quy định về thuế hiện hành.
Câu hỏi: Có phải tất cả các dịch vụ đều chịu thuế VAT không?
Trả lời: Không phải tất cả các dịch vụ đều chịu VAT. Một số dịch vụ như y tế, giáo dục có thể được miễn thuế theo quy định của pháp luật.
Trên đây là toàn bộ những thông tin về thuế VAT. Hy vọng bài viết này đem đến nhiều thông tin hữu ích cho bạn.
